Oswoić autyzm: SI - Integracja Sensoryczna.

Czym jest integracja sensoryczna? /SI/

Integracja sensoryczna to podświadomy proces zachodzący w mózgu - tak jak oddychanie zachodzi bez udziału naszej świadomości.
U dziecka wszystkie zmysły kształtują się w już okresie płodowym. Ilość odbieranych wrażeń zmysłowych wzrasta gwałtownie wraz z chwilą narodzenia, a rozwój procesów integracji sensorycznej najintensywniej przebiega u dziecka w wieku przedszkolnym. Dzieci z zaburzeniami tych procesów mogą mieć na przykład problemy z uczeniem się, relacjami z rówieśnikami, wykonywaniem precyzyjnych ruchów, czy utrzymaniem równowagi.

Integracja sensoryczna porządkuje informacje dostarczane nam przez zmysły. Zmysły mówią nam o tym:

- co znajduje się w odległości - wzrok i słuch

- co znajduje się na ciele - dotyk

- co wnika w ciało - smak i powonienie

- jak i gdzie ciało się porusza (przez zmysły reagujące na ruch, grawitację i pozycję ciała) -

zmysły przedsionkowe i proprioceptywne

- co dzieje się wewnątrz ciała (przez zmysły w narządach wewnętrznych

Terapia integracji sensorycznej (SI) ma na celu nauczenie dziecka adekwatnego reagowania na bodźce dopływające do niego zarówno ze świata zewnętrznego jak i z ciała. Dzięki odpowiednio dobranym ćwiczeniom dziecko może poprawić sprawność motoryczną, koordynację ruchów, uwagę i koncentrację czy samoświadomość, a także funkcjonowanie społeczne i emocjonalne.

Jakie objawy mogą świadczyć o występowaniu zaburzeń

w zakresie integracji sensorycznej?

U dziecka z dysfunkcją integracji sensorycznej, zmysły współpracują ze sobą

w sposób zaburzony, odbierają bodźce zbyt słabo lub zbyt silnie,

a układ nerwowy nie potrafi skoordynować ich działania.

Można by to porównać do orkiestry, w której brakuje dyrygenta. Nic dziwnego,

że taka orkiestra nie potrafi grać harmonijnie. W rezultacie dziecko może reagować:

Nadmierną wrażliwością na bodźce dotykowe, wzrokowe, słuchowe oraz ruch.
Zbyt małą wrażliwością na stymulację.
Nadmierną ruchliwością lub też niskim poziomem aktywności ruchowej.
Trudnościami w koordynacji wzrokowo-ruchowej.
Problemami z utrzymaniem równowagi.
Słabą koncentracją uwagi, impulsywnością.
Kłopotami z planowaniem ruchu.
Opóźnieniem rozwoju mowy.

Istnieją pewne objawy nieprawidłowości w funkcjonowaniu dziecka,

na które rodzice (opiekunowie) dziecka czy nauczyciele powinni zwrócić uwagę.

Pojedynczy objaw nie jest wskazaniem do diagnozy SI. Jednak już kilka,

a tym bardziej kilkanaście z nich jest powodem do przeprowadzenia

pełnej diagnozy procesów integracji sensorycznej dziecka, które ma:

opóźnienia i zaburzenia rozwoju mowy
obciążony wywiad okołoporodowy (ciąże wysokiego ryzyka, wcześniactwo, pobyty na OIOM-ie noworodkowym, powikłania okołoporodowe)
trudności z czytaniem, pisaniem, liczeniem - trudności z rozpoznawaniem liter, cyfr, mylenie, odwracanie liter, pismo lustrzane, przekręcanie sylab, wyrazów, czytanie od końca wyrazów
nieprawidłowy chwyt kredki, długopisu, kłopoty z cięciem nożyczkami, rysowaniem po śladzie, kalkowaniem
trudności z utrzymaniem głowy (podczas dłuższego siedzenia) w pozycji pionowej, podpiera ją ręką, kładzie się na stoliku
często kłopoty ze wskazaniem części ciała, myli stronę prawą i lewą
trudności z samodzielnym żuciem i przełykaniem pokarmów, wybiera dania papkowate, z samodzielnym piciem
prawie zawsze jakiś siniak czy zadrapanie, gdyż potyka się i przewraca częściej niż rówieśnicy
wiele czynności samoobsługowych wykonuje z trudem, powoli, niezdarnie; do końca ich nie potrafi opanować. Ma kłopoty z: samodzielnym korzystaniu z WC czy kąpielą w łazience, ubieraniem się, zwłaszcza zapinaniem guzików, sznurowaniem butów
nadmierną ruchliwość - nie może usiedzieć czy ustać w jednym miejscu
utrudnioną orientację w otoczeniu - dziecko czuje się zagubione, potrzebuje sporo czasu by zapamiętać otoczenie
zaburzenia napięcia mięśniowego - wzmożone lub obniżone np. szybka męczliwość podczas pisania
lęk przed upadkiem lub wysokością - wchodząc po schodach lub schodząc częściej niż inne dzieci trzyma się poręczy, niepewnie stawia nogi
obniżone zainteresowanie aktywnością ruchową, niechęć do karuzeli i huśtawek na placu zabaw, dziecko nie lubi podskakiwać, wykonywać fikołków Okazuje zdenerwowanie przed np. wejściem na wysoką drabinkę
niewspółmierną reakcję (np. krzyk, płacz) do siły bodźca na nagłe dotknięcie albo lekkie popchnięcie z tyłu
problemy z siadaniem na krześle lub poprawiając na nim swoją pozycję zdarza się, że spada, ma niezgrabne ruchy - zbyt zamaszyste, dziwaczne albo często chodzi na palcach
problemy z rzucaniem i łapaniem piłki
skłonności do szybkiego męczenia się, sprawia wrażenie słabego dziecka
problemy z uczeniem się nowych aktywności ruchowych (pływanie, jazda na rowerze), podczas gimnastyki lub rytmiki kłopoty z dotrzymaniem kroku rówieśnikom - wielu ćwiczeń nie jest w stanie wykonać.
słabe wyczucie odległości np. często staje zbyt blisko innych ludzi czy przedmiotów, Nieumyślnie wchodzi lub wpada na meble, ściany czy inne osoby Dziecku często przytrafiają się nieumyślne sytuacje np. rozlewanie soku, zrzucanie książek z ławki, rozsypywanie cukru
zaburzoną orientację - podczas gier zespołowych zdarza się, że biegnie w innym kierunku niż jego drużyna, w inną stronę niż piłka, którą ma złapać
problemy z koncentracją uwagi - trudności w skupieniu uwagi nad zadaniem, z wysłuchaniem polecenia. Trudności z współpracą z dorosłym lub współdziałania z innymi dziećmi;
Problemy emocjonalne - często się obraża, jest uparte, reaguje agresywnie albo w kontaktach
z innymi ludźmi dziecko zamyka się w sobie, jest nieśmiałe i wycofywane z kontaktu
niską samoocenę i nie wierzy we własne siły i możliwości
Nadwrażliwość na bodźce zmysłowe np. gwałtownie reaguje i długo narzeka
nawet na drobne urazy, często mruży oczy; zatyka uszy z powodu hałasu czy określonego dźwięku; dziecko zwraca szczególną uwagę na zapachy, które wywołują jego niepokój,a czasem zdecydowaną dezaprobatę; unikanie zabaw plasteliną, malowania palcami, unikanie dotykania niektórych faktur i substancji np. kleju, piasku. trudności z tolerancją na czesanie, mycie głowy, podczas mycia zębów miewa odruch wymiotny.
Podwrażliwość na bodźce zmysłowe np. dziecko lubi kręcić się intensywnie i bardzo długo
na karuzeli; może celowo uderzać się przedmiotami lub wpadać na ścianę, pocierać dłonie
czy inne części ciała rzeczami o chropowatej fakturze, może uparcie obwąchiwać wybrane przedmioty, poszukiwać takich wrażeń jak np. wpatrywanie się w światło lampy sufitowej
czy latarki; dziecko lubi smakować nietypowe czy niejadalne rzeczy takie jak np. pasta do butów; może też ignorować ból np. w takich sytuacjach jak dotykanie gorących przedmiotów